İnternetin yol açtığı tehlikelerden biri olan siber zorbalık nedir, neden yapılır, siber zorbalıktan nasıl korunulur bu yazımızda detaylı olarak anlatıyoruz.
İnternetin yararlarının yanında bir çok zararı da mevcut, bunlardan en önemlisi siber zorbalık.
Zorbalık, bir kişinin diğer bir kişiye sürekli ve kasıtlı olarak zarar vermesi anlamına gelmektedir. Elektronik ortamlarda yapılan zorbalık “elektronik zorbalık”, “sanal zorbalık” veya “siber zorbalık” olarak adlandırılır.
Siber Zorbalık nedir ?
Siber zorbalık; bir kişinin başka bir kişi tarafından internet ve mobil teknolojiler kullanarak tehdit edilmesi, aşağılanması veya taciz edilmesi olarak tanımlanabilir.
Siber zorbalık, elektronik ortamda bir birey veya grubun, diğerlerine yönelik kasıtlı biçimde gerçekleştirdiği aşağılama, iftira, dedikodu, taciz, tehdit, utandırma ve dışlama gibi rahatsızlık verici eylemleri ifade eder.
Siber zorba kime denir?
Siber zorba, elektronik ortamda bir birey veya grubun, diğerlerine yönelik kasıtlı biçimde gerçekleştirdiği aşağılama, iftira, dedikodu, taciz, tehdit, utandırma ve dışlama gibi rahatsızlık verici eylemleri yapan kişidir.
Araştırmalara göre; her 4 çocuktan 1’i siber zorbalığa maruz kalırken, 6 çocuktan 1’i de -bilerek veya bilmeyerek- siber zorbalık eyleminde bulunduğunu itiraf ediyor.
Siber Zorbalık neden yapılır?
Siber zorbalık; kişinin, karşı tarafa zarar vermek amacıyla yaptığı her türlü eylem şeklinde ortaya çıkabilir. E-mail atmak, mesaj atmak, cep telefonuyla sürekli aramak gibi sadece kişiyi hedef alan içerikler olabileceği gibi, web sayfalarında, sosyal medya platformlarında herkesin görebileceği şekilde kişiyi hedef alan ve kişi için rahatsızlık verici davranışlar şeklinde de görülebilmektedir.
Siber zorbalık türleri nelerdir?
- İfşa: Kurbanın sosyal medya hesaplarının ele geçirilerek komik gösterilmesi veya saygınlığını yitirmesine neden olacak eylemlerin gerçekleştirilmesi şeklinde açığa çıkar. İnternette paylaşılan bilgileri silmek ve tamamen yok etmek neredeyse imkansız olduğundan, bu yöntem kurbanının dijital saygınlığına kalıcı zararlar verebilir.
- Bir başkası gibi davranmak: Üretimi daha fazla otomatikleştirmek için elektronik ve bilişim teknolojilerinin kullanımına dayanmaktadır.
- Suçlama: Suçlama yoluyla; biri veya birileri, çocuğunuzun dijital saygınlığını ve arkadaş ilişkilerini zedelemek için onu küçük düşürecek paylaşımlar yapabilirler. Genellikle bu saldırılar kişiseldir ve mağdurda öfke yaratır.
- Trolleme: Trollüğün ne olduğuna artık hepimiz aşinayız ama evet; trollük de kişinin üzerinde suçlama ve cevap vermesi için baskı kurulduğunda bir siber zorbalık eylemidir.
- Hilecilik ve Şantaj: Hileciler çocukların güvenini kazanarak, onların yüz kızartıcı bilgilerini ve sırlarını öğrenirler. Sonra bu sıraları internet üzerinde herkesin görebileceği şekilde paylaşırlar. Hilecililer bazen elde ettikleri bilgileri şantaj yapmak için de kullanırlar. Bu kişiler çocuğunuzun yakın çevresinden olabileceği gibi, tanımadığı biri de olabilir.
Siber zorbalığın yol açtığı sorunlar nelerdir?
Araştırmalar, siber zorbalığın, kurbanları üzerinde ciddi sonuçlara yol açtığını gösteriyor. Siber zorbalığın hedefindeki insanların özgüveni düşüyor, intihara daha eğilimli oluyorlar, duygu durumlarında bozukluklar ve gel-gitler meydana geliyor, hayata karşı daha çekingen ve depresif oluyorlar.
Şiddetli, uzun süreli ve sık tekrarlanan siber zorbalık, hem mağduru hem de zorbayı kaygı, depresyon ve strese bağlı diğer bozukluklar için daha fazla risk altında bırakabilir.
Siber zorbalık nedir yazımızda siber zorbalık örneklerine yer veriyoruz.
Siber zorbalık örnekleri nelerdir?
Tehditler, suçlamalar, küçük düşürmeye yönelik eylemler, birinin hesabını ele geçirmeye çalışmak, zorla yanıt almak için baskı kurmak ve mesaj saldırıları siber zorbalık örnekleri arasında en sık rastlananlarıdır.
Bazı daha spesifik siber zorbalık örnekleri ise şunlardır:
- Facebook, Twitter ve Snapchat gibi sosyal ağ siteleri aracılığıyla; rahatsız edici, tehdit veya hakaret içeren mesaj ve içeriklerin paylaşılması
- Diğer insanların görmesini istemeyeceğinizin fotoğraf, video veya görüntülerinizin izniniz olmaksızın herkese açık olacak şekilde paylaşılması
- Kişi hakkında dedikodu veya yalan içeriklerin mail veya sosyal ağlar aracılığıyla yayılmaya çalışılması
- Kişinin hesap şifresinin ele geçirilmeye çalışılması veya sahte bir hesap aracılığıyla (fake hesap) taklit ve zararlı paylaşımların yapılması
- Tanıdığınız veya tanımadığını kişiler tarafından yapılan mesaj saldırıları ve spam yöntemlerle rahatsız edilmek
- Zararlı yazılımlar vasıtasıyla bilgisayar veya mobil cihazlarınızdaki kişisel dosya ve verilerinize erişilmeye çalışılması, bu dosyaların herkese açık olarak paylaşılması
Siber Zorbalık’tan Nasıl Korunulur ?
Hadi gelin şimdi bu gibi durumlarda yapılması gereken tutumları sıralayalım;
- Çocuklarınızın internet aktivitelerini gözlemleyin. Şifre ayarlayın ve çocuklarınızın buradaki aktivitelerini gözlemleyebildiğiniz zamanlarda internette dolaşmalarına izin verin
- İnternet gizliliği ile ilgili çocuklarınızı bilgilendirin. Kişisel bilgilerini yabancılarla ve sosyal medyada paylaşmamaları gerektiğini özellikle üstünde durarak anlatın.
- Sosyal medya üzerinde, siz ya da çocuğunuz bilgilerini “Herkes” ya da “Arkadaşının Arkadaşı” şeklinde paylaşımda bulunuyorsa, bunları düzenleyin aksi halde bilgilerinize kimin ulaştığı ile ilgili kontrolü kaybedersiniz.
- Yüklediğiniz uygulamaları güncel tutun.
- İnternette paylaştığınız bilgiler kolayca silinmez. Bir fotoğraf sildiğinizde bile bu verilerin sonsuza kadar silindiğini düşünmeyin.
- Ebeveyn kontrolü yazılımları kullanın. Bu tür yazılımlarla aileler, çocuğun yaşına göre belirlenebilen koruma filtreleri kullanabiliyor.
Sizlerde bu adımları uygulayarak ve takipini sağlayarak çocuklarınızı ve yakınlarınızı bu tehlikelerden uzak tutabilirsiniz.
Siber zorbalık nedir yazımızda son olarak maruz kalınan siber zorbalık eylemleri nereye şikayet edilir anlatalım.
Siber zorbalık nereye şikayet edilir?
Siber zorbalığa karşı en kolay uygulanabilecek yol Bilişim Teknolojileri Kurumu’na ait olan ALO 166 nolu İnternet Bilgi İhbar Hattı’nı arayıp nasıl bir durumla karşı karşıya olunduğunu bildirmek.
Siber zorbalık nedir yazımız sona erdi.
Sosyal medyada kullanlılan terimlerden olan Stalk nedir, neden yapılır, Stalk nasıl anlaşılır, Stalk’tan nasıl korunulur buradaki yazımızda detaylı olarak anlatıyoruz.