Bu yazımızda RAM ve ROM nedir konusuna değinerek, RAM ile ROM bellekler arasındaki farkları detaylandıracağız.
Bu yazımızda, bilişim sektöründe ismini sıkça duyduğumuz RAM ve ROM kavramlarını, RAM ve ROM arasındaki farkları etraflıca açıklıyoruz.
RAM nedir ?
Açılımı Random Access Memory, yani Rastgele Erişim Belleği olan RAM, bilgisayar ve akıllı telefonlaraki en önemli iç donanım bileşenidir. RAM’ler gerekli bilgiyi geçici süreliğine depolar. RAM miktarı, cihazda yapabileceğiniz çoklu görev sayısını belirler. Yani ne kadar çok RAM’iniz varsa, aynı anda o kadar çok uygulamayla beraber çalışabilirsiniz.
RAM Bellek Çeşitleri
SRAM ( Static RAM ) : Statik RAM çok pahalı, çok hızlı bir RAM çeşididir. Günümüzde işlemcilerin Tampon Belleği Statik Ram’dir. Örneğin Coppermine işlemcilerde Statik RAM olan 256Kb Full-Speed L2 Cache bulunur. SRAM, DRAM’e göre çok daha pahalıdır ve işlemcilerde az miktarda kullanılmasının sebebi budur.
DRAM ( Dynamic RAM ) Dinamik RAM çok daha alışık olduğumuz bir kavram. DRAM günümüzde sisteminizin ana belleğini oluşturmak için kullanılan çeşididir. DRAM, SRAM’dan çok daha yavaştır ve daha ucuzdur. RAM üzerindeki bilgiler, genel bütünlüğü sağlaması açısından sürekli yenilenmelidir. Akis takdirde bilgiler kaybolur.
RAM’ler bilgisayarın en önemli iç donanımlarından birisi olmakla birlikte en çok arızalanan parçalarındandır. RAM’ler zamanla performans kaybetmeye başlayıp ve bozulabiliyorlar. Bozuk RAM tespit etmek için buradaki yazımıza bakabilirsiniz.
ROM Nedir ?
Açılımı ‘Read only Memory’ yani ‘Sadece Okunan Bellek’ olan ROM sadece okunabilen verilerin taşındığı hafıza çipine verilen isimdir. RAM okuma-yazma belleği ise, ROM, salt okunur bir bellektir.
ROM’lardaki veriler okunabilir ancak yeni veri girişi yapılamaz, bilgisayarlardaki BIOS çipi buna bir örnektir. Üretim aşamasında yazılan veriler sonsuza kadar bu çiplerde saklanır. Örneğin BIOS çipinin içerisinde bilgisayarın açılışını sağlayacak veriler bulunur. ROM bellekler sadece bilgisayarlarda kullanılmaz, bulaşık makinası, çamaşır makinası, buz dolabı, kahve makinası gibi aletlerin içerisinde de ROM’lar bulunabilir.
ROM Bellek Çeşitleri
BIOS : Rom bellek çeşitlerine verilebilecek en güzel örnektir. BIOS cipi bilgisayar anakartında bilgisayarın açılış bilgilerini saklayan rom bellek türüdür. Bu cip anakart üzerindeki BIOS pili adı verilen saat pili yardımıyla beslenir.
ROM : Standart ROM üzerindeki bilgiler hiç bir yol ile değiştirilemez veya silinemez. ROM birimine bilgi kalıcı olarak yerleştirilmiştir ve içerik kesinlikle değiştirilemez.
PROM ( Programlanabilir ROM ) : Bu ROM çeşidi sizlere saklama alanına bilgileri sadece bir kez yazmanıza izin verecektir. Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır. Bunu günümüzde Cd-R’a *benzetebiliriz.* Cd-R’a bir kez bilgileri yazdıktan sonra bu bilgiler kalıcıdır ve bir daha değiştirilemez yada silinemez.
EPROM ( Erasable programmable ROM ) : Eğer ROM üzerinde kullanılan bilginin, silinip tekrar yazılması gerektiği durumlarda EPROM kullanılabilir. Bu çeşit ROM’lar ultraviyole ışığıyla silinebiliyor. Bu sayede ROM’a yazılabilme özelliği tekrar sağlanıyor.
EEPROM ( Electrically Erasable Programmable ROM ) : Su anda bilgisayarınızın BIOS’unuzun kullandığı ROM tipi EEPROM’dur. EPROM’a benzer olarak EEPROM’da silinebilir ve yazılabilir. Adi üzerinde, silme isini elektriksel olarak yapabiliyorsunuz. Yani ultraviyole ışığını kullanarak bilgileri silmek kadar zor değil. BIOS’lar EEPROM kullanırlar, bu sayede anakart üreticileri güncelleşmiş BIOS’larını yazabiliyorlar.Bütün ROM çeşitlerinin sadece okunabilir olmadığını görüyoruz. Bunun sebebi ise gayet açık : Zamanla, ROM içerisindeki bilgiler güncelleştirilme ihtiyacı duyduğunda, güvenli yollar ile hiç bir sorun olmadığını görüyoruz. Anakartınızın yeni standartlara açık olmasını ve bunları desteklemesi için arada bir güncellenmesi gerekebiliyor.
RAM ve ROM Arasındaki Fark
- RAM verileri geçici tutar üzerindeki elektrik kesildiğinde veriler kaybolur. ROM ise kalıcı programlar için kullanılır. Bilgiler Fabrikada üretim sırasında bilgiler yazılır.
- RAM erişilebilir bellek türüdür ROM ise tipik bir okunur bellek türüdür.
- RAM deki bilgiler geçici bilgilerdir ROM daki bilgiler ise kalıcı bilgilerdir.
- RAM, ROM’a oranla çok daha hızlıdır.