İşlemci Nedir? Nasıl Çalışır?

Bu yazımızda iç donanım bileşenlerinden işlemci nedir, ne işe yarar, nasıl çalışır, işlemcinin görevleri nelerdir gibi işlemciler hakkında bir çok sorunun cevabını bulabilirsiniz.

Bilgisayarın en önemli iç donanımlarından biri olan İşlemciler hakkında tüm merak edilenleri yazımızda cevaplıyoruz.

İşlemci nedir?

Bilgisayarın birimlerinin çalışmasını ve bu birimler arasındaki veri (data) akışını kontrol eden, veri işleme (verilerin değerlendirilip yeni veriler üretilmesi) görevlerini yerine getiren elektronik aygıtlara işlemci denir.

Aynı zamanda Central Process yani merkezi işlem birimi anlamına gelir.

İşlemci ne işe yarar?

Merkezi işlem birimi olan işlemci, bilgisayarda yapılmak istenen bütün hareketlerin yapılmasını sağlamaktadır.

Klavyenin bir tuşuna basmak, fareyi hareket ettirmek birebir işlemcide gerçekleşir. İşlemciler ana depolama ve giriş çıkış işlemleri ile birlikte bilgisayarların veri işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölümdür. Merkezi işlem birimi aritmetik ve mantıksal işlem yapma yeteneğine sahiptir.

Peki Bilgisayar işlemci olmadan çalışır mı?

Hayır. Bir İşlemci olmadan bilgisayar çalışamaz.

İşlemcinin görevleri

İşlemciler, bilgisayarda yönetici konumunda çalışır. İnsan beyninin tüm vücut organlarını sinir sistemi vasıtasıyla yönetmesi gibi işlemciler de kontrol sinyalleriyle sisteme bağlı tüm birimlerin çalışmasını düzenler ve bu birimleri yönetir. İşlemci kendine gelen komutları işler ve sonuçlarını çevre birimlerine ya da belleklere gönderir. Gönderilen komutlara göre işlemci 3 temel işlemi gerçekleştir;

• Mikro işlemci kendi içindeki ALU (Arithmetic Logic Unit-Aritmetik Mantık Birimi) birimini kullanarak matematiksel ve mantıksal işlemleri yapar.
• İşlemci bellek bölgesindeki verilerin yerlerinin değiştirilmesini sağlar.
• Kendine gönderilen komutlara göre hareket eder ve yeni görevleri başlatır.

İşlemci nasıl çalışır?

Elektrik sinyalleri, işlemcinin içeriğinde bulunan yarı iletken devrelerde hareket etmekte ve ikilik sayı sistemi kullanılarak istenen görev yerine getirilmektedir. İşlemcinin hafızasında komut listesi bulunmakta ve tüm komutları matematiksel işlemler ile sağlamaktadır.

İşlemcilerin çalışma hızları, tamamen üretim teknolojisine ve tasarımına göre değişmektedir. Yeni işlemcilere yapılan müdahaleler ile birlikte hız performansları oldukça gelişmektedir. İşlemcilerin hız birimini ifade etmek için HZ, GHZ ve MHZ sembolleri kullanılabilmektedir.

İşlemci çeşitleri

İşlemciler Çekirdek sayısına ve mikr

test yazımızda son olarak test hakkında en çok sorulan soruların cevaplarını verelim.o yapılarına göre 2’ye ayrılır.

İşlemci çekirdek sayısı nedir?

İşlemcilerde bulunan çekirdek sayısı, işlemci hızına doğrudan etkide bulunur. Çünkü işlemcide bulunan her çekirdek, işlemcilerin GHz üzerinden belirtilen hızında işlem yapma gücüne sahiptir.

İşlemcilerdeki çekirdek sayısı nedir, neden önemlidir ve kullanılan bilgisayarın çekirdek sayısı nasıl öğrenilir konusunda buradaki yazımızda daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.

İşlemci hızı nedir?

İşlemcilerin hızlarını ve işleme kapasitelerini anlayabilmemiz için kullandığımız bir saat frekansı birimidir. GHz kavramı aynı zamanda kullanıcılar tarafından Saat Hızı (Clock Speed) ve Saat Oranı (Clock Rate) olarak da adlandırılabilmektedir. GHz, bir işlemcinin saniyede gerçekleştirebileceği maksimum işlem sayısını belirtmek için kullanılır. Bir işlemcinin yaptığı her bir hesaplama işlemi 1 Hertz olarak kabul edilir.

İşlemci alırken nelere dikkat edilmeli?

İşlemci pazarında iki büyük firma üretim yapmaktadır. Piyasaya hâkim olan bu iki firma AMD ve İntel’dir. İki firma da farklı işlemci teknolojilerine sahiptir. Bu firmalar, işlemci teknolojisini her geçen gün geliştirmektedir.

Performans olarak birbirine çok benzemelerine rağmen Intel marka bir işlemci popülerliği nedeniyle AMD marka bir işlemciden çok daha pahalıdır. Bu nedenle hemen hemen aynı performansı veren iki işlemci arasından AMD olanını seçmek çok daha mantıklı ve ucuzdur.

• Bütçeyi ve ihtiyacı belirlemek.
• İşlemcinin, anakartın soketini öğrenmek.
• Frekans değeri her şey demek değildir.
• İncelemeleri okuyun, izleyin.
• Overclock (Hız aşırtma) desteği.
• İşlemci modellendirmelerini iyi anlamak.

İşlemci Üreticileri

İşlemci üreten firmalarda Intel ve AMD (Advanced Micro Devices) (AMD Ryzen işlemcilere buradaki yazımızdan bakabilirsiniz.)firmaları başta olmak üzere Qualcomm, Samsung, MediaTek, HiSilicon, Zilog, Mostek, NexGen gibi eski-yeni birçok firma yer alır. Her firmanın kendine göre işlemci serisi bulunmaktadır. Örneğin Intel firması “Intel Core” serisini sürdürürken AMD firması “Ryzen” serisini sürdürmektedir. Farklı tüketicilerin isteklerini karşılamak amacıyla düşük-yüksek fiyatlı işlemciler çıkaran firmalar tüm tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılayarak daha fazla kitleye ulaşma amacı güderler. Böylelikle daha fazla işlemci satma imkanı yakalarlar.

İşlemci nedir, nasıl çalışır yazımızda son olarak İşlemciler hakkında en çok sorulan soruların cevaplarını verelim.

İşlemci hakkında sıkça sorulan sorular