Güneş sisteminde yer alan Gezegenlerin İsimleri nereden geliyor ve özellikleri nelerdir diye merak ettiniz mi?
Gezegenler belirli bir yörüngede hakaret ederler ve üzerlerine gelen ışık ışınlarını yansıtırlar. Gezegenlerin etrafında dolanan ve uydu adı verilen gök cisimleri de vardır.
Güneş etrafında belirli yörüngede dolanan gezegenlerin, uyduların ve kuyruklu yıldızların oluşturduğu gökcisimleri topluluğuna Güneş Sistemi denir.
Gezegenlerin özellikleri aşağıda güneşe olan yakınlıklarına göre sıralanmıştır. Güneşe en yakın gezegen Merkür iken, en uzak gezegen Plüton’dur.
Merkür, Venüs, Dünya ve Mars ‘iç gezegenler’ olarak bilinendir. Diğerleri ise ‘dış gezegen’ olarak adlandırılır. Bunlara ek Plüton gezegeni ‘cüce gezegen’ olarak bilinirler.
Merkür (Mercury)
Güneş Sistemi’nin ilk gezegeni olduğundan ötürü, fizik yasaları çerçevesinde Güneş etrafındaki 1 turunu diğer gezegenlere göre en erken tamamlayan gezegendir.
Merkür, Dünya’nın uydusundan sadece biraz daha büyüktür. Gündüzleri 450 dereceye çıkan korkunç sıcaklığı, geceleriyse yüzlerce derece dondurucu soğuyula oldukça ilgi çekicidir. Gerçek bir atmosfere sahip olmayan Merkür’ün yüzeyi kraterlerle kaplıdır.
Köken: Merkür ismini Roma’nın haberci tanrısından almıştır. Tanrı Merkür’ün, en kurnaz ve en hızlı Tanrı olduğuna inanılırdı. Bu tanrı, aynı zamanda para, seyahat ve hırsızlık tanrısı olarak da bilinir. Bu tanrının Yunan mitolojisindeki karşılığı ise Tanrı Hermes’tir. Merkür, Milattan Önce 3. Milenyum’da Sümerler tarafından bile bilinmekteydi.
Keşif: Antik dönemlerden beri bilinir ve çıplak gözle görülebilir
Çap: 4,878 km
Yörüngede bir tur: 88 Dünya günü
Venüs (Venus)
Güneş’e en yakın ikinci gezegen ve muhtemelen sistem içerisinde yer alan en korkutucu şartlara sahip. Merkür’den bile sıcak olan bu gezegenin zehirli havası ciğerlerinizi işlevsiz hale getirebilir ve yüzey basıncı sizi paramparça edebilir. Muhteşem görünümüyle bir zamanlar Dünya’nın ikizi sanılan Venüs’e, güzelliğin ve aşkın tanrıçasının ismi verilmiştir.
Köken: Venüs, gökyüzünde parlayan bir mücevher gibi göründüğü için adını Aşk ve Güzellik Koruyucusu Tanrısı Venüs’ten almıştır. Venüs bir Roma Tanrıçası’dır ve Yunan Mitolojisi’ndeki karşılığı Afrodit’tir. Babil mitolojisindeki karşılığı ise İştar’dır
Keşif: Antik dönemlerden beri bilinir ve çıplak gözle görülebilir
Çap: 12,104 km
Yörüngede bir tur: 225 Dünya günü
Dünya (Earth)
Geldik üçüncü gezegene. Dünya bilinen evrende yaşam koşulları barındıran tek gezegendir. Aynı zamanda ismi Antik Yunan dilinden gelmeyen de ilk gezegendir. Dünya için bugüne kadar çok farklı tabirler kullanılsa da, gezegen olarak bahsedildiğinde Earth (Toprak) ismi uygun görülmüştür. Bu ismin seçilmesinde Yunan mitolojisinden Toprak Ana Gaia’nın büyük bir etkisi vardır.
Köken: Antik Yunan döneminden Gaia
Çap: 12,760 km
Yörüngede bir tur: 365 Dünya günü
Mars
Soğuk, demir oksitlenmesi yüzünden kızıl çöllerle kaplı Mars’a hoş geldiniz. Mars belli başlı özellikleriyle sistem içerisinde Dünya’ya benzer koşullara sahip olan tek gezegendir. Kayalıklarla kaplıdır, dağlar ve vadilere sahiptir, fırtınalar ve tornadolar gezegeni şekillendirir. Bir zamanlar sıcak olduğu düşünülen buzlu kıyılar vardır.
Isısı ve atmosferini büyük ölçüde kaybeden Kızıl Gezegen, bilim adamlarına göre gelecekte yeniden insan için elverişli koşulları sağlayabilir. Bu güzel gezegen ismini Roma’nın savaş tanrısından alır.
Köken: Rengi kızıl olduğundan ve kanı andırdığından dolayı adını Roma Mitolojisinde ki Savaş Tanrısı Mars’tan almıştır. Bu Tanrı’nın Yunan Mitolojisi’ndeki karşılığı Ares’tir.
Keşif: Antik dönemlerden beri bilinir ve çıplak gözle görülebilir
Çap: 6,787 km
Yörüngede bir tur: 687 Dünya günü
Satürn (Saturn)
Geldik altıncı gezegene. Halkalarıyla tanınan Satürn hakkında ilk bilimsel çalışmalar Galileo Galilei tarafından 1600’lü yılların başında yapılmıştır. Gezegeni çevreleyen halkaların birden fazla olduğu bu dönemde çözülmüştür. Ardından yapılan araştırmalarla bu halkaların buz ve meteorlardan meydana geldiği bulunmuştur. Bugün halen hangi formda olduğu bilinmeyen bu halkalar, gaz devinden çok daha ilgi çekici bir tartışma konusudur. Satürn ismini yine Roma’dan tarım tanrısı Saturn’den almıştır.
Köken: Satürn, Roma mitolojisinde Tarım Tanrısı’dır. Yunan mitolojisindeki karşılığı Cronus’tur. Cronus, Zeus’un babasıdır. Yani Satürn, Jüpiter’in babasıdır. Cronus, aynı zamanda Tanrı Uranüs ve Gaia’nın çocuğudur. Yani bir sonraki gezegenimiz ile, Dünya’nın evladı.
Keşif: Antik dönemlerden beri bilinir ve çıplak gözle görülebilir
Çap: 120,500 km
Yörüngede bir tur: 29.5 Dünya yılı
Uranüs (Uranus)
Güneş Sistemi’nin yedinci gezegeni bugün bile gizemini koruyan tuhaf devasa bir küredir. Zehirli metan atmosferi Uranüs’e güzel bir mavi renk vermiştir. Bu kez antik dönemler değil, yakın bir tarihte keşfedilmiş bir gezeni anlatıyoruz. Hatta keşfi yapan Herschel ilk başta Uranüs’ü yıldız sanmıştır. Bu yüzden Roma tanrı ve tanrıçaları dışında ilk kez Yunan mitolojisine geçilmiştir. Gezegen isimleri arasında kozmik bir güç olarak bilinen ve Cennet’i oluşturan olarak geçen Uranus bu gezegene isim vermiştir.
Köken: Uranüs ismini cenneti oluşturan Antik Yunan tanrısından almıştır.
Keşif: 1781 yılında William Herschel tarafından keşfedilmiştir.
Çap: 51,120 km
Yörüngede bir tur: 84 Dünya yılı
Neptün (Neptune)
Güneş Sistemi’nde yıldızımıza en uzak gezegene geldi sıra. Neptün bazen ses hızını aşan delicesine soğuk fırtınalarıyla bilinen bir gezegen. Ve merkeze o kadar uzaktadadır ki, Güneş ve Dünya arasındaki mesafenin 30 katı kadar Güneş’ten uzaktır. Aynı zamanda bilim açısından da eşsizdir. İlk kez bir gezegenin özelliklerini belirlemek için matematiksel hesaplamalar kullanılmıştır. Johann Galle hesaplamalar kullanarak gezegenin Dünya’dan 17 kez daha büyük olduğunu bulmuştur. Gezegen isimleri tarafındaysa yine Roma dönemine geri dönülmüş ve Denizlerin Tanrısı Neptune sekizinci gezegen olmuştur.
Köken: Neptün ismini Antik Roma denizlerin tanrısından almıştır.
Keşif: 1846
Çap: 49,530 km
Yörüngede bir tur: 165 Dünya yılı
Plüton (Pluto) Cüce Gezegen
Güneş Sistemi’nin en acılı gezegenine hoş geldiniz. Bir zamanlar dokuzuncu gezegen olan bu minik gök cismi, Dünya’nın uydusundan bile küçüktür. 1979 – 1999 arasında gezegen olarak kabul edilmiş, 11 Eylül 199’da gezegenlik statüsü elinden alınmıştır. İsmini Roma’nın yeraltı tanrısı (Hades) Pluto’dan almıştır.
Köken: Plüton ismini Antik Roma’nın yeraltı tanrısından almıştır.
Keşif: 1930 yılında Clyde Tombaugh tarafından keşfedilmiştir
Çap: 2,301 km
Yörüngede bir tur: 248 Dünya yılı