Astronot yada pilot eğitimlerinde sıkça karşılaşılan bir terim olan G kuvveti nedir, insan üzerinde zararları nelerdir yazımızda bulabilirsiniz.
G Kuvveti nedir ?
G Kuvveti, adını kütle çekimi anlamına gelen “gravitational” kelimesinden alır. Akselerometre adlı cihazla ölçülebilen G Kuvveti, herhangi bir cismin maruz kaldığı fiziksel etkiyle ağırlık değeri üretmesine verilen addır.
G kuvveti daha çok astronot ve pilot eğitimlerinde karşımıza çıksa da, fiziksel bir ifade olan bu kuvvet hayatımızın her anında bulunmaktadır.
G kuvvetinin ölçü birimi 1 G’dir. Bu birim G kuvvetinin temelidir. Pilotlar G kuvvetini en üst seviyede yaşadıkları için G kuvveti ile ilgili çok özel testlerden geçerler.
Bir nesnenin maruz kaldığı G-kuvvet ivmesi, bir nesnenin hareket etme özgürlüğüne etki eden tüm yerçekimsel olmayan ve elektromanyetik olmayan kuvvetlerin vektör toplamından kaynaklanır. Uygulamada, belirtildiği gibi, bunlar nesneler arasındaki yüzey temas kuvvetleridir. Bu kuvvetler, nesneler üzerindeki gerilmelere ve gerilmelere neden olurlar. Çünkü bunlar bir nesne yüzeyinden aktarılmalıdır. Bu ünsürlardan dolayı, büyük G-etkisi yıkıcı olabilir.
Araştırmalara göre bir insanın uzun süreli olarak dayanabileceği G Kuvveti’nin ölçüsü 5 G’dir.
G Kuvveti Lunaparklarda, hız trenine veya gondola bindiğinizde midemiz ağzımıza geliyor gibi hissederiz, kanımız çekilir gibi olur. G kuvveti işte budur.
G Kuvveti Zararları
Bir insanın uzun süre dayanabileceği maksimum G kuvveti 5 G‘dir. Bu da dünyanın 5 katı bir gezegende maruz kalacağınız kütle çekimine eşittir. Ancak 4 G‘lik bir kuvvete maruz kalmanın süresi önemlidir.
Kişiden kişiye değişse de çok uzun süre 5 G‘lik bir kuvvete maruz kalmak ölüme bile neden olabilir. Savaş jeti pilotları ise, hem aldıkları eğitim sırasında hem de G suit adı verilen kıyafetleri sayesinde 9 G‘lik bir kuvvete kadar dayanabilirler.
Örneğin roler coster’a binerseniz, G kuvvetini çok yakından deneyimlemiş olursunuz. Veya her gün kullandığımız asansörlerde, bulunduğumuz kattan aşağı ya da yukarı hareketlerde vücudumuz bu kuvvete maruz kalır. Pilotlar ve astronotlar, eğitim sırasında 9G kuvvetine kadar deneyimler. Bunun sebebi ise anı basınç değişimlerine karşı pilotu hazırlamaktır.
G Kuvveti’nin fazlası gibi az oluşu da insanlar için tehlikeli. Gezegenimizin dönüşünden kaynaklı olarak sürekli olarak etkisi altında kaldığımız G Kuvveti, 1 G’nin altına olursa uzun süre sonra da olsa hayati fonksiyonları tehdit edecektir. Bu duruma en iyi örnek ise astronotlar üzerinden verilebilir. Uzayda aylar boyunca kalan astronotlar, düşük G Kuvveti sebebiyle metabolik anlamda güçsüzlük yaşamaya başlıyorlar. Bunun nedeni ise kasların zayıflaması ve kemikler arasındaki boşlukların artması olarak gösteriliyor.
G kuvvetinin insan bedeni üzerinde yaratabileceği etkiyi etkileyebilen diğer bir unsur da yöndür. Yatay bir pozisyonda G kuvvetine maruz kalan bir insanın korunmasız 5 G’lik bir kuvvete daha uzun dayanabilmesi bilimsel bir gerçektir. Uzay mekiklerindeki Astronotların yatay pozisyonda uzaya gönderilmelerinin nedeni de budur…
G kuvveti nedir yazımızda merak edilen soruları cevaplandırmaya çalıştık.