Aslında üzerinde düşünmemiz gereken soru şu; Facebook internet için yaptığı planlarında kullanıcıların taleplerini mi yoksa kendi çıkarlarını mı gözetiyor? Artık kullanıcı kütlesi (o kadar büyüdü ki, kitle demek zayıf kalıyor) dünya nüfusunun 4’te 1’ine ulaşmış olan Facebook yaptığı her güncellemeyle kullanıcıyı bir şekilde yönlendiriyor. Kullanıcıların itiraz etmeyi ya da neden kullanmak zorunda olduğunu çok da kavrayamadığı güncellemeler, sosyal medya bağımlılığını bir yandan artırıyor diğer yandan da kullanıcı alışkanlıklarını değiştiriyor.
Facebook, Messenger sohbet botlarını geliştirmek için olağan üstü bir efor ve para harcadı. Öte yandan olumlu bir hizmet olarak görünseler de sohbet botları, kullanıcıların ihtiyaçlarını dinlerken bir yandan da Facebook tarafına kullanıcı alışkanlarını raporlamaya devam edecekler.
Burada Facebook’un internet üzerinde yaptığı veya konuştuğu her şeyin kullanıcılar tarafından dinleniyor olması da son derece önemli bir etken. Facebook yapar kullanıcılar da gözü kapalı buna uyar bu kadar basit.
Sohbet botları yeni bir şey mi?
Hayır değiller, daha önce irili ufaklı hizmet siteleri müşterileriyle iletişimde kalmak ve daha hızlı müşteri hizmetleri sunabilmek için bu yapıyı kullandı. Ancak bu tecrübe canlı bir müşteri hizmetlerine bağlanabilen sohbet pencerelerinden çok da öteye geçememişti. (Facebook Messenger’da Yazı Rengi Nasıl Değiştirilir?) Bunlara bir sohbet botu demek çok doğru değil, daha çok sohbet odası mantığıyla işliyorlar ve insanlar tarafından kontrol ediliyorlardı. Facebook Messenger’da bu durum insan moderasyonunu aradan çıkartarak, tamamen bir yapay zeka ve öğrenebilen makina algoritmasıyla hayata geçecek.
Yapay zeka ve öğrenebilen makineler
Messenger sohbet botları standart sorularla işe başlayıp her soruna çözüm bulmak adına küresel ağı kontrol edebilen ve hızla çözüme yönelik çalışabilen yazılımlar olarak tanımlanabilir.
Bu noktada A şirketi ve Z şirketinin botları Facebook sunucuları üzerinden birbirlerini dinliyor olacaklar. Soruları ve talepleri karşılaştırıp çözümleri birbirlerinden öğrenecekler. Aynı şey kullanıcıların sorduğu ve botları kullanarak araştırdığı konularla da ilgili. Bu noktada rezervasyon yapmaktan, teknik servis almaya kadar her soruna yetişmeyi hedefleyen sohbet botları, kullanıcı alışkanlıklarını da kayıt altında tutarak yaşam alışkanlıklarına göre üyeleri sınıflandırabilecekler. (Facebook Mesaj İstekleri Nedir, Nasıl Görüntülenir?)
Sohbet botları internetin geleceği mi?
Çoğu insan bilgisayarların yaşamımıza yön verebileceği bir geleceği ön görürken aslında çok da yanılmıyorlar. Facebook’un güncellemelerinin hizmetten ziyade kazanç odaklı olduğunu düşünürsek, yaptıkları her yeniliğe biraz şüpheyle yaklaşmak oldukça doğal. Sohbet botlarıyla ilgili ön görüler de aynı şekilde değerlendirilebilir. Sohbet botlarının daha çok satış ve pazarlamaya yönelik olarak çalışacağı günler çok uzakta değil.
Facebook çok yakın bir gelecekte bize reklam göstermek yerine bir sohbet botunu bizi bir ayakkabı almaya ikna etmesi için önümüze koyabilir. Ancak bu noktada bu durumla ilgilenmeyen kullanıcılara bir yaptırım uygulanamayacağından dolayı “özgür iradenin” sohbet botundan daha güçlü olduğu gerçeğini de yabana atmamak gerek.
Facebook internetin geleceğini belirler mi?
Facebook internetin geleceğini belirlemese de tüketici yaşam tarzını ve tüketim alışkanlıklarını belirleyebiliyor. Üstelik bunu uzun süredir yapıyor. İnsanların en büyük zaafı olan “hava atmak” alışkanlığını bu yönde son derece başarılı bir şekilde manipüle edebiliyor.
Başkasında gördüğünüz bir ürünü istiyor ve satın alıyorsunuz. Sohbet botları bu noktada da devreye girebilecekler.
Şöyle ki, Facebook artık fotoğrafları tarayarak üzerinizde ne olduğunu, nerede olabileceğinizi yapay zeka algoritmalarıyla tanıyabiliyor. Örneğin ayağınızdaki spor ayakkabıyı tanıyabilen yapay zeka Facebook sohbet botlarını devreye sokarak size bu ayakkabı hakkında bilgiler verirken sizin karşılık vermeniz doğrultusunda sizi satışa yönlendirebilecek. Facebook Messenger sohbet botları uygulamaların yerini bir süre daha alabilecek gibi görünmüyor ancak mutlaka yukarıda yer alan olasılıkların hepsi bir araya geldiğinde, internet olmasa da biz oldukça değişmiş olacağız.
Sohbet botları ve şirketler?
Facebook sohbet botları servisini her ne kadar kullanıcının hayatını kolaylaştırdığını savunarak hizmete alsa da, biliyoruz ki kurumsal yapıları kendine bağlamak için bu servise para harcıyor. Bir sene içerisinde Facebook üzerinde yer alan tüm kurumsal markaların sohbet botları olacak.
Bu durum Facebook’un botlar yardımıyla kurumlardan ne kadar kazanç sağlayabileceği hakkında astronomik rakamlar telaffuz edilebileceğinin bir fantezi olmadığını gösteriyor.
Elbette tüketimin “kral” olduğu ve bu “kralın” da kurumlara hizmet ettiği gerçeğini unutmamak gerek. Bu yüzden markaların ve tüketiciye yönelik şirketlerin “müşteri memnuniyeti” hizmeti olarak tanıtacağı bu servisin müşterisi çok olacaktır. Bu noktada önümüzdeki 5 sene içinde çağrı merkezlerinin ve çalışanlarının yavaş yavaş işsiz kalacağını da göz ardı etmemek gerekiyor.
