Telefonunuzu root etmeden önce Android Root Terimlerinin Anlamları‘nın ne olduğu hakkında bilgilenmemiz gerekir. Bu yazımızda Android Root Terimlerinin Anlamları‘nı detaylıca anlatmaya çalıştık.
Telefonunuz ya da tabletiniz, normalde, fabrika çıkışında, belirli işlemleri yapmanıza izin vermez. Buna işletim sistemleri dosyalarına erişmek, donanımı kontrol etmek gibi işlevler de dahildir.
Bir Android cihaz rootlandığında ise, bu cihaz üzerindeki uygulamalar, normalden çok daha fazla işlevi yerine getirebilir hale gelirler.
Bu sayede yeni işletim sistemleri yüklemek, cihazı kişiselleştirmek, uygulama ve sistem ayarlarını düzenlemek gibi işlevler mümkün kılınmaktadır.
Android Root Terimlerinin Anlamları
ART
ART sözcüğü eskiden kullanılan Dalvik önbelleğinin yerini alan Android Runtime’ın kısaltılmış halidir. İlk kez Android 4.4 KitKat ile tanıtıldı ve Android 5.0 ile güncel tüm cihazlarda kullanılmaya başlandı. ART kısaca Android işletim sisteminde uygulamaları çalıştırmanın yeni bir yoludur. Özelliği ise batarya ömrünü ve uygulama performansını olumlu yönde iyileştiriyor olması.
Bootloader
Bootloader telefonunuzdaki tüm yazılımların temelidir. Tıpkı PC’de ki BIOS gibi işletim sisteminiz açılmadan önce çalıştırılan ilk şey Bootloader’dır. Birçok üretici telefonunuzun işletim sistemini değiştirmenizi istemediğinden, telefonunuzu Root etmeden ve özel ROM’lar yüklemeden önce ilk bunun kilidinin açılması gerekir.
Brick
Bu Android cihazınıza gerçekleşmesini istemediğiniz bir şey. Brick durumuna geçmiş bir cihaz artık en fazla bir doğrama tahtası ya da eviniz için bir dekor olarak kullanılabilir. Böyle cihazlarda ya geri dönüşü olmayan yazılımsal bir hasar yaşanmıştır ya da uyumsuz bir firmware yüklemesi yapılmıştır. O nedenle cihazınıza özel bir ROM ya da firmware yüklemeden önce her zaman açıklamaları dikkatlice okumakta yarar var. Cihazın “soft-brick” denilen yani çalışması ancak tam anlamıyla açılmaması durumuna geçme ihtimali de var. Böyle bir durumda zorda olsa cihaz kurtarılabilir.
BusyBox
Android işletim sistemi Linux/Unix üzerine temellidir. Yani bunlar çok sınırlıda olsa birkaç UNIX komutunu çalıştırabilir. Bu nedenle BusyBox bir Android’de daha fazla sayıda UNIX komutunun çalışmasını sağlayan bir özellik. Bu bazı Root işlemlerinin düzgün çalışması için gerekli olabiliyor.
Custom ROM
Özel ROM ya da Custom ROM mevcut olan Android işletim sisteminin değiştirilmiş bir versiyonudur. Bu versiyon iyileştirmeler, ek özellikler, farklı temalar ve genle performansta iyileştirmeler içerebilir. Custom ROM’lar cihazınız için resmi olarak yayınlanmamış yeni bir Android sürümünü kullanmanıza yarayabilir.
Dalvik
Dalvik Android uygulama kodunu işleyen bir sanal makinedir. Daha basitçe söylersek, kendisi uygulama kodlarını okur ve bunları bir aksiyona döndürür. Dalvik root terimleri arasında en az merak edilen terim olabilir.
Fastboot
Fastboot bir arıza tespit aracıdır. Sunduğu bazı özellikler sayesinde bununla cihazınızı Recovery Mode yani Kurtarma Modu’nda başlatabilir ya da farklı image dosyalarını cihazınıza flash edebilirsiniz yani yükleyebilirsiniz.
Android Root Terimlerinin Anlamları konumuza devam ediyoruz.
Kernel
Kernel sistem ve donanımın nasıl davranması gerektiğini kontrol eden telefonunuzun beynidir. Genel anlamda Kernel bellek ve donanımı yönetir ve işletim sisteminizin en derin seviyesidir. Linux, Windows, Mac OS vs. her işletim sisteminin bir kernel’ı vardır. Android’lerde de durum aynı.
NAND Bellek
Ayrıca NAND Partition olarak bilinir ve Negated AND ya da NOT AND yerine kullanılabilir. Kendisi bootloader, recovery mode veya kernel gibi tüm sistem bilgilerinin toplandığı depolama birimde bir bölümdür. NAND’e erişim normalde sağlanmaz. Bu bölüme erişim sağlayan herkes her şeyi yapabilir.
NANDroid Backup
Bu Android cihazınızın tümüyle alınmış bir yedeğidir. Bu yedek daha sonra saklanabilir ve hatalı bir ROM ya da tema yüklenmesi durumlarında telefonunuzu büyük bir sorundan kurtarabilir. Root dünyasının en fazla kullanılan backup uygulaması olma özelliğine de sahip.
Recovery Mode
Kurtarma Modu ya da daha çok duyduğunuz adıyla Recovery Mode kullanıcının sistem düzeyinde işlemler yapmasını sağlar. Örneğin, formatlama, birleştirme, cihazı yedekleme veya Custom ROM yükleme gibi. Android sınırlı kurtarma fonksiyonları sunar. Ancak ClockworkMod Recovery ve TWRP Recovery gibi araçlar ek özelliklere sahiptir ve kullanmaları daha kolaydır.
Root
Root size cihazınız üzerinde tam yönetici izni sağlar. Cihazınıza bağlı olarak garantiyi devre dışı bırakabilir. Root etmeden önce bu tür detayları göz önüne alın. Ayrıca Root edilmiş bir cihazı stok ROM yükleyerek orijinal haline döndürebilirsiniz. Bunu yapmak aynı zamanda garantinizi kurtarır.
S-OFF
S-OFF cihazın NAND belleği kilidinin açılmış olduğu anlamına gelir. Bu daha çok HTC telefonları için kullanılır. S-OFF olmuş cihaza her açıdan erişebilirsiniz. Security-OFF ve Security-ON şeklinde de geçiyor. HTC’de birçok üst düzey erişim için cihazın S-OFF olması şart.
Superuser
Cihazınızı Root etmek yönetici yetkilerine sahip yeni bir hesabın oluşmasını sağlar. Buna superuser hesabı denir ve bazı fonksiyon ve uygulamalarda ihtiyaç duyulur. Super User hesapları Root sürecinde yetki sahibi olurlar. Normal şartlarda Android bir telefon satın aldığınız zaman, mevcut kullanıcı hesabının birçok noktaya erişimi olmaz.
Xposed Framework
Xposed Framework Root edilmiş Android cihazlarına kurulabilen bir tür uygulamadır. Kullanıcının stok Android’de Custom ROM var özelliklere sahip olmasını sağlar. Son güncelleme ile Android 6.0 ile uyumlu hale getirilmiştir.
Android’i Root etmeden önce bilmeniz gereken terimler bunlardır. Bir çoğu başta karmaşık gibi görünse de bir kez Root dünyasına daldığınızda anlaması daha kolay hale gelecektir.
Android Telefonları Rootlamak Ne Anlama Gelmektedir? / Root Nasıl Kaldırılır / Android Root Kaldırma Uygulamaları